Linux’ta Varsayılan Ağ Geçidini Kontrol Etme ve Ayarlama Kılavuzu

Linux işletim sisteminde İnternet bağlantılarını yapılandırırken, varsayılan ağ geçidini kontrol etmek ve ayarlamak temel adımlardan biridir. Bu süreci anlamak, ağ sorunlarını teşhis etmek veya yeni ağ yapılandırmaları oluşturmak için çok önemlidir. Bu makale, Linux’ta varsayılan ağ geçidini adım adım nasıl kontrol edeceğinizi ve ayarlayacağınızı açıklayacaktır.

İçindekiler

Varsayılan Ağ Geçidi Nedir

Varsayılan ağ geçidi, bir ağdan diğerine veri paketlerini iletmek için kullanılan bir yönlendirici veya ağ düğümüdür. Özellikle, yerel bir ağdaki bir cihaz dış bir ağa (örneğin, İnternet’e) eriştiğinde, varsayılan ağ geçidi bir röle noktası olarak işlev görür. Linux sistemlerinde, varsayılan ağ geçidi ayarı, sistemin dış ağlara doğru bir şekilde bağlanması için gereken bilgilerin bir parçasıdır.

Varsayılan ağ geçidi ayarı genellikle İnternet Servis Sağlayıcı (ISS) tarafından sağlanır veya bir kurumsal ağın ağ yöneticisi tarafından belirlenir. Bu ayarı uygun şekilde yönetmek, ağın istikrarı ve performansı üzerinde doğrudan bir etkiye sahiptir.

Varsayılan Ağ Geçidini Kontrol Etme

Linux sistemde varsayılan ağ geçidini kontrol etmek için genellikle komut satırı arayüzü kullanılır. Aşağıda yaygın olarak kullanılan komutlar bulunmaktadır.

ip Komutunu Kullanma

En yaygın yöntem, modern Linux dağıtımlarında yaygın olarak kullanılan ip komutunu kullanmaktır. Varsayılan ağ geçidini kontrol etmek için bir terminal açın ve aşağıdaki komutu çalıştırın.

ip route show

Bu komutun çıktısında, default ile tanımlanan satır varsayılan ağ geçidini gösterir. Örneğin, çıktı default via 192.168.1.1 dev eth0 varsayılan ağ geçidinin IP adresinin 192.168.1.1 olduğunu ve eth0 arayüzü üzerinden erişildiğini belirtir.

netstat Komutunu Kullanma

netstat komutu, eski sistemlerde veya belirli durumlarda hala kullanılmaktadır. Varsayılan ağ geçidini kontrol etmek için aşağıdaki komutu çalıştırın.

netstat -rn

Bu komut, yönlendirme tablosunu gösterir ve varsayılan ağ geçidi, Destination olarak 0.0.0.0 gösterilen satırdır. Gateway sütunu, ağ geçidinin IP adresini gösterecektir.

route Komutunu Kullanma

Sistemin yönlendirme tablosunu göstermek için route komutu da kullanılır. Aşağıdaki komutu çalıştırarak varsayılan ağ geçidini kontrol edebilirsiniz.

route -n

Bu komutun çıktısında, Destination olarak 0.0.0.0 gösterilen satır varsayılan ağ geçidini belirtir. Gateway sütunu, ağ geçidinin IP adresini gösterecektir.

Bu komutlar, Linux sisteminde varsayılan ağ geçidini kontrol etmenize olanak tanır. Komut seçimi, kullanılan Linux dağıtımına veya kişisel tercihlere bağlı olarak değişebilir.

Varsayılan Ağ Geçidini Ayarlama

Linux sisteminde varsayılan ağ geçidini ayarlamak için, ip komutunu veya daha eski route komutunu kullanabilirsiniz. Ayar, sistemin ağ yapılandırma dosyalarını düzenleyerek geçici veya kalıcı olarak yapılabilir.

ip Komutunu Kullanma

Varsayılan ağ geçidini ip komutu kullanarak ayarlamak için aşağıdaki komutu çalıştırın. Bu örnekte, varsayılan ağ geçidi olarak 192.168.1.1 kullanılmıştır.

sudo ip route add default via 192.168.1.1

Bu komut, sistem yeniden başlatıldığında sıfırlanacaktır. Bu ayarın otomatik olarak başlangıçta uygulanması için, sistemin ağ yapılandırma dosyalarını düzenlemeniz gerekmektedir.

route Komutunu Kullanma

Eski Linux dağıtımlarında, varsayılan ağ geçidini ayarlamak için route komutu kullanılabilir.

sudo route add default gw 192.168.1.1

Önceki komut gibi, bu ayar da yeniden başlatıldıktan sonra sıfırlanır, bu nedenle kalıcı değişiklikler için sistemin yapılandırma dosyalarını düzenlemeniz gerekir.

Ağ Yapılandırma Dosyalarını Düzenleme

Varsayılan ağ geçidi ayarını kalıcı hale getirmek için, kullanılan Linux dağıtımına göre ağ yapılandırma dosyasını düzenlemeniz gerekir. Örneğin, Ubuntu veya Debian tabanlı dağıtımlarda, /etc/network/interfaces dosyasını düzenlersiniz, Red Hat veya CentOS’ta ise /etc/sysconfig/network-scripts/ifcfg-eth0 gibi dosyaları düzenlersiniz.

Ubuntu veya Debian için örnek:

auto eth0
iface eth0 inet static
address 192.168.1.100
netmask 255.255.255.0
gateway 192.168.1.1

Red Hat veya CentOS için örnek:

DEVICE=eth0
BOOTPROTO=static
ONBOOT=yes
IPADDR=192.168.1.100
NETMASK=255.255.255.0
GATEWAY=192.168.1.1

Dosyayı düzenledikten sonra, değişiklikleri uygulamak için ağ hizmetini yeniden başlatın.

sudo systemctl restart networking  # Ubuntu/Debian
sudo systemctl restart network     # Red Hat/CentOS

Bu adımları izleyerek, Linux sisteminizde varsayılan ağ geçidini ayarlayabilirsiniz. Sisteminize ve ağ gereksinimlerinize en uygun yöntemi seçin.

Komut Satırı Aracılığıyla Ayarları Kalıcı Hale Getirme

Linux sisteminde varsayılan ağ geçidi ayarlarını kalıcı hale getirme yöntemi, dağıtıma ve kullanılan ağ yönetim araçlarına bağlı olarak değişiklik gösterir. Burada, komut satırını kullanarak ayarları kalıcı hale getirme genel bir yaklaşımını tanıtıyoruz.

Netplan Kullanarak (Ubuntu 18.04 ve sonrası)

Ubuntu 18.04’ten itibaren, Netplan varsayılan ağ yapılandırma aracı olarak tanıtılmıştır. Netplan’ın yapılandırma dosyaları YAML formatındadır ve genellikle /etc/netplan/ dizininde bulunur.

Varsayılan ağ geçidini ayarlamak için, uygun yapılandırma dosyasını (örneğin, 01-netcfg.yaml) düzenleyin. Aşağıda, eth0 arayüzü için statik bir IP ayarlama ve varsayılan bir ağ geçidi belirtme örneği verilmiştir.

network:
  version: 2
  renderer: networkd
  ethernets:
    eth0:
      dhcp4: no
      addresses: [192.168.1.100/24]
      gateway4: 192.168.1.1
      nameservers:
        addresses: [8.8.8.8, 8.8.4.4]

Değişiklikleri uygulamak için sudo netplan apply komutunu çalıştırın.

NetworkManager’ın CLI’sini Kullanarak (nmcli)

Birçok Linux dağıtımı, ağ ayarlarını yönetmek için NetworkManager’ı kullanır. nmcli, NetworkManager’ın komut satırı arayüzünü kullanarak ayarları kalıcı hale getirebilirsiniz.

Örneğin, varsayılan ağ geçidini ayarlamak için aşağıdaki komutları kullanın.

sudo nmcli connection modify eth0 ipv4.gateway 192.168.1.1
sudo nmcli connection up eth0

Bu komut, eth0 bağlantısı için IPv4 ağ geçidini ayarlar ve değişiklikleri uygulamak için bağlantıyı yeniden başlatır.

/etc/sysconfig/network (Red Hat/CentOS)

Red Hat tabanlı dağıtımlarda, ağ ayarları /etc/sysconfig/network-scripts/ içindeki dosyalarda yönetilir. Varsayılan ağ geçidi ayarını kalıcı hale getirmek için, /etc/sysconfig/network dosyasını düzenleyin ve aşağıdaki gibi belirtin.

GATEWAY=192.168.1.1

Düzenlemeden sonra, değişiklikleri uygulamak için ağ hizmetini yeniden başlatın.

sudo systemctl restart network

Bu yöntemleri kullanarak, Linux sisteminizde varsayılan ağ geçidi ayarını kalıcı hale getirebilirsiniz, böylece sistem yeniden başlatıldığında ayar korunur. Kullandığınız Linux dağıtımına ve ağ yönetimi tercihlerinize göre en iyi yöntemi seçin.

Ayarları Yapılandırmak için Grafik Arayüzleri Kullanma

Birçok Linux dağıtımı, ağ ayarlarını grafik kullanıcı arayüzü (GUI) aracılığıyla kolayca yapılandırmanıza olanak tanır. Bu, komut satırını kullanmaktan rahatsız olan kullanıcılar veya görsel işlemleri tercih edenler için uygundur. Aşağıda, yaygın GUI araçlarını kullanarak varsayılan ağ geçidini nasıl ayarlayacağınızı tanıtıyoruz.

GNOME Kullanıyorsanız

GNOME masaüstü ortamını kullanıyorsanız, ağ ayarlarına “Ayarlar” menüsünden erişilebilir.

Ekranın sağ üst köşesindeki sistem menüsünden (güç düğmesine yakın) “Ayarlar”ı seçin.
“Ağ” bölümünü açın.
Kullandığınız ağ bağlantısını seçin ve “Ayarlar” simgesine (dişli çark simgesi) tıklayın.
“IPv4” veya “IPv6” sekmesini seçin, “Manuel”i seçin ve IP adresi, ağ maskesi ve ağ geçidi bilgilerini girin.
Değişikliklerinizi kaydetmek için “Uygula”ya tıklayın.

KDE Kullanıyorsanız

KDE Plasma masaüstünü kullanıyorsanız, ağ ayarlarını Network Manager widget’ı aracılığıyla yapılandırabilirsiniz.

Sistem tepsisindeki Network Manager simgesine tıklayın.
Bağlantıları yönetmek için “Ayarlar” simgesine (genellikle bir dişli çark simgesi) tıklayın.
Bağlantıyı seçin ve “Ayarları Düzenle”ye tıklayın.
“IPv4 Adresleri” veya “IPv6 Adresleri” sekmesini seçin, “Manuel”i seçin ve uygun alanlara IP adresi, ağ maskesi ve ağ geçidi bilgilerini girin.
Ayarları kaydetmek için “Tamam”a tıklayın.

Ubuntu’nun Ağ Yöneticisini Kullanma

Ubuntu ve diğer GNOME tabanlı dağıtımlarda, Ağ Yöneticisi ağ ayarlarını grafiksel olarak yönetmenize olanak tanır.

Sistem ayarlarında “Ağ” bölümünü açın.
Değiştirmek istediğiniz ağ bağlantısını sol panelden seçin.
“Ayarlar” simgesine tıklayın, ardından “IPv4 Ayarları” veya “IPv6 Ayarları” sekmesini seçin.
“Yöntem” açılır menüsünden “Manuel”i seçin ve uygun alanlara IP adresi, ağ maskesi ve ağ geçidi bilgilerini girin.
Değişiklikleri uygulamak için “Kaydet”e tıklayın.

Bu adımları izleyerek, Linux dağıtımınızda varsayılan ağ geçidini GUI aracılığıyla kolayca ayarlayabilirsiniz. Ayarlar yeniden başlatma sonrasında da korunacaktır, ancak ağ ortamınıza bağlı olarak ek yapılandırma gerekebilir.

Sorun Giderme ve İpuçları

Linux sisteminizde varsayılan ağ geçidini ayarladıktan sonra, beklenmedik davranışlar veya bağlantı sorunlarıyla karşılaşabilirsiniz. İşte bazı yaygın sorunlar ve çözümleri.

Değişikliklerin Yansımaması

Ayarları değiştirmenize rağmen değişikliklerin yansımaması durumunda, ağ hizmetinin yeniden başlatılması gerekebilir. Birçok Linux dağıtımında, ağ hizmeti aşağıdaki komutlarla yeniden başlatılabilir.

sudo systemctl restart networking  # Debian/Ubuntu sistemleri içisudo systemctl restart NetworkManager  # Fedora/Red Hat sistemleri için

Yanlış Ağ Geçidi Adresi

Yanlış ağ geçidi adresi ayarlamak, internet veya diğer ağ kaynaklarına erişimi engelleyebilir. Ayarladığınız ağ geçidi adresini iki kez kontrol edin ve gerekirse düzeltmeler yapın.

Yavaş Bağlantı veya Zaman Aşımı

Bağlantı yavaşsa veya zaman aşımına uğrarsa, sorun daha çok fiziksel bağlantılarla veya ISS sorunlarıyla ilgilidir, ancak MTU (Maksimum İletim Birimi) ayarını ayarlamak performansı iyileştirebilir. Optimal MTU değeri ortama göre değişiklik gösterse de, standart bir ayar 1500 bayttır.

Sonuç

Bu makale, Linux sistemlerinde varsayılan ağ geçidini kontrol etme ve ayarlama yöntemlerini, komut satırı araçları ve GUI’leri kullanma, ayarları kalıcı hale getirme ve sorun giderme ipuçları dahil olmak üzere detaylı bir şekilde açıkladı. Bu talimatları takip ederek, çoğu Linux dağıtımında ağ ayarlarını yapılandırabilir ve ayarlayabilirsiniz. Herhangi bir sorunla karşılaşırsanız, etkili sorun çözme için bu kılavuza geri dönün.